De functies van een platenlabel
Een platenlabel, vaak simpelweg 'label' genoemd, richt zich primair op de opname, productie, distributie en marketing van de geluidsopname (master). Wanneer je een liedje streamt of een cd koopt, is het de masteropname die eigendom is van het label. Hun taak is om artiesten te contracteren, de financiering van opnamesessies te regelen, de fysieke en digitale distributie te verzorgen en ervoor te zorgen dat de muziek wordt gepromoot via radio, videoclips en de pers. Kortom, het label brengt het 'product' naar de markt.
De rol in opname en promotie
Het label investeert zwaar in de carrière van een artiest. Dit omvat voorschotten (advances) om van te leven en de kosten voor het maken van de muziek te dekken. Ze hebben een team van A&R (Artist & Repertoire) managers die talent scouten en begeleiden. Zodra de muziek klaar is, gebruikt de marketingafdeling van het label hun netwerk en budget om de plaat zichtbaar te maken. Ze onderhandelen met streamingdiensten en winkels en organiseren promotietours. De inkomsten voor het label komen uit de verkoop en streams van deze specifieke opnames.
Wat doet een muziekuitgever precies?
Waar het platenlabel zich focust op de masteropname, richt een muziekuitgever zich op de compositie zelf – de noten en de tekst. Dit is het auteursrechtelijk beschermde intellectuele eigendom dat ontstaat zodra de song geschreven is, onafhankelijk van hoe deze wordt opgenomen. De uitgever beheert en exploiteert deze composities namens de songwriters. Hun voornaamste doel is ervoor zorgen dat de schrijvers geld verdienen telkens wanneer hun lied wordt gebruikt.
Beheer van auteursrechten en synchronisatie
De uitgever verzamelt verschillende soorten royalty’s. Dit zijn mechanische royalty's (wanneer een lied wordt gereproduceerd, zoals op een CD of via streaming), uitvoeringsroyalty's (wanneer het lied op de radio of live wordt gespeeld) en synchronisatierechten. Synchronisatie is een cruciale inkomstenbron, waarbij de uitgever licenties verleent om de muziek te gebruiken in films, tv-series, commercials of videogames. Zonder de uitgever zou een filmmaker niet legaal het liedje in hun werk mogen gebruiken, zelfs als ze toestemming hebben van het platenlabel voor de specifieke opname.
Waarom artiesten beide nodig hebben
Veel beginnende artiesten verwarren deze twee entiteiten, maar ze zijn complementair. Een label kan een hit produceren en distribueren, maar de uitgever zorgt ervoor dat de songwriter betaald wordt wanneer die compositie door andere artiesten wordt gecoverd of op nieuwe platforms wordt gebruikt. Grote artiesten hebben vaak aparte deals met een platenlabel én een muziekuitgeverij. In sommige gevallen kan een artiest een ‘360-deal’ tekenen waarbij één bedrijf beide rollen op zich neemt, naast management en tournee-organisatie, maar de rechtenstromen blijven strikt gescheiden. Het begrijpen van dit onderscheid is essentieel voor elke muzikant die serieus bezig is met het opbouwen van een duurzame carrière en het beschermen van zijn creatieve eigendom. Het gaat immers niet alleen om het maken van muziek, maar ook om het beheer van de rechten die hieruit voortvloeien, zodat de artiest inkomsten blijft genereren, lang nadat de eerste single is uitgebracht.
